Nhà thờ Ba Làng, Thanh Hóa được khởi xây năm nào?
Tôi không nhớ và quên ghi nguồn về năm khởi xây và hàng chữ đại tự của nhà thờ Ba Làng, và Phát Diệm:
1) Nhà thờ Ba Làng năm 1846, thời Đức Cha Retord Liêu. 3 chữ Hán là: Đạo Đại Nguyên
2) Nhà thờ Phát Diệm năm 1875. 4 chữ Hán là Thánh Cung Bảo Tòa
Vừa rồi có người đặt nghi vấn về năm khởi xây của nhà thờ Ba Làng, tôi vào mạng tìm lại nhưng không thấy trang nào ghi ngày khởi xây của nhà thờ Ba Làng. Theo Việt Nam Giáo Sử của Linh Mục Phan Phát Huồn thì năm Đức Cha Retord Liêu làm Giám Mục Địa phận Hà Nội là năm 1864. Nhưng theo Tổng Giáo Phận Hà Nội thì Đức Cha lại qua đời vào năm 1858. Như vậy con số 1846 có đúng không?
Theo wikipedia thì nhà thờ Phát Diệm được khởi xây năm 1875 và hoàn tất 1899. Như vậy là gần 24 năm. Nhưng một bài khác, cũng ở wikipedia thì nhà thờ Phát Diệm lại được khởi xây từ năm 1891. Việt Nam Giáo Sử của cha Phan Phát Huồn, trang 560, cũng ghi 1891. Nhà thờ Phát Diệm công phu hơn nhà thờ Ba Làng. Nếu cần thời gian 8 năm để hoàn tất nhà thờ Phát Diệm, thì nhà thờ Ba Làng khó có thể khởi xây từ năm 1846 hay 1864 nếu năm hoàn tất nhà thờ Ba Làng là 1893. 1893 là năm ghi dưới hàng chữ Đạo Đại Nguyên ở nhà thờ Ba Làng. Năm 1846 là năm thành lập Giáo Xứ Cửa Bạng.
Trang nhathoconggiao.com ghi nhiều chi tiết hơn về nhà thờ Phát Diệm. Trang này có đoạn: "Trong 34 năm là chính xứ Phát Diệm, Cụ Sáu đã lo giáo dục nhân bản (qua những “Ca vè Cụ Sáu” mà ngày nay một số cụ già còn thuộc) cũng như đời sống đạo đức cho giáo dân. Đặc biệt với một cái nhìn rất rộng, Cụ Sáu đã có kế hoạch xây dựng khu Nhà Thờ Phát Diệm và đã tuần tự thực hiện từ năm 1875 đến khi Cụ qua đời."
No comments:
Post a Comment